Vì sao lễ rước dâu luôn được coi là bước khởi đầu cho hạnh phúc lứa đôi? Bởi đây không chỉ là lúc đón cô dâu về nhà chồng, mà còn là dịp hai gia đình chính thức nên nghĩa thông gia. Hãy cùng Asiana Plaza khám phá những nghi thức ý nghĩa để ngày vui thêm trọn vẹn và đáng nhớ nhé!
1. Lễ rước dâu là gì?
Lễ rước dâu (lễ đón dâu) là một phần quan trọng không thể thiếu trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt. Đây không chỉ là nghi thức đón cô dâu về nhà chồng, mà còn thể hiện sự kính trọng và thành ý từ phía gia đình chú rể đối với gia đình cô dâu.
Một lễ rước dâu được chuẩn bị chu toàn và trang trọng không chỉ thể hiện sự chu đáo mà còn gửi gắm mong ước về một cuộc sống vợ chồng hạnh phúc, ấm êm và viên mãn. Chính vì vậy, việc tìm hiểu lễ rước dâu gồm những nghi thức gì và cần chuẩn bị ra sao là điều rất cần thiết để ngày cưới diễn ra suôn sẻ, đầy ý nghĩa.
2. Trình tự của lễ rước dâu
Một lễ rước dâu truyền thống thường bao gồm các bước sau:
2.1. Đón tiếp nhà trai
Trong phong tục cưới hỏi truyền thống, lễ ăn hỏi và lễ rước dâu thường được tổ chức vào ngày lành, tháng tốt, đặc biệt là vào khung giờ Hoàng Đạo để cầu mong mọi điều suôn sẻ. Khi đến thời điểm đã định, chú rể cùng đoàn nhà trai, bao gồm phù rể và người thân, sẽ di chuyển đến nhà cô dâu để làm lễ xin rước dâu theo đúng nghi thức.
Khi đoàn rước dâu đến nơi, đại diện phía nhà gái sẽ ra đón tiếp, hướng dẫn nơi đỗ xe cho đoàn nhà trai và sắp xếp lộ trình cụ thể trước khi bước vào cổng chính.
2.2.Trao – nhận mâm quả ăn hỏi
Dẫn đầu đoàn rước dâu là mẹ chú rể hoặc người chủ hôn, theo sau là chú rể tay cầm bó hoa cưới tươi thắm cùng đội bê tráp mang sính lễ. Sính lễ thường gồm 6 mâm quả, chứa những lễ vật truyền thống như trầu cau, bánh phu thê, trà rượu, trái cây, xôi ngũ sắc hoặc xôi gấc, heo quay…
Sau khi đoàn nhà trai vào vị trí, đại diện chủ hôn sẽ phát tín hiệu bắt đầu nghi thức trao lễ. Các mâm sính lễ lần lượt được chuyển từ đội bê tráp nam sang phù dâu – một phần không thể thiếu trong lễ rước dâu truyền thống. Nghi thức diễn ra trong 3–5 phút, đủ để cô dâu – chú rể ghi lại những khoảnh khắc đẹp cùng dàn bưng quả và trao bao lì xì như lời chúc duyên lành.
Sau khi nhận lễ vật, phù dâu sẽ đặt tráp trước bàn thờ gia tiên, chuẩn bị cho nghi lễ tiếp theo. Đại diện nhà trai sẽ mở từng tráp và giới thiệu lễ vật đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, thể hiện lòng thành gửi đến gia đình cô dâu.
2.3. Cô dâu ra mắt họ hàng hai bên
Theo phong tục cưới truyền thống, cô dâu sẽ không xuất hiện ngay khi đoàn nhà trai tới, thay vào đó là đợi trong phòng riêng. Khi đến thời điểm phù hợp trong lễ rước dâu, mẹ ruột sẽ là người dắt tay con gái bước ra, giới thiệu với hai bên gia đình và quan khách. Khoảnh khắc ấy không chỉ thiêng liêng mà còn tôn vinh trọn vẹn vẻ đẹp của cô dâu – xinh đẹp, tinh khôi và đầy xúc cảm.
2.4. Tiến hành lễ gia tiên tại nhà gái
Sau khi hai bên họ hàng đã làm quen, cô dâu chú rể sẽ cùng nhau thắp hương trước bàn thờ tổ tiên để báo cáo tin vui, bày tỏ lòng hiếu thảo. Đây cũng là lúc cầu xin ông bà phù hộ cho cuộc sống hôn nhân sau này luôn ấm êm, thuận hòa.
2.5. Trao nhẫn cưới và trang sức cưới
Khi các nghi lễ truyền thống đã hoàn tất, cô dâu và chú rể sẽ thực hiện nghi thức trao nhẫn cưới – dấu mốc thiêng liêng khẳng định sự gắn bó chính thức của cả hai. Trong khoảnh khắc này, cha mẹ hai bên thường gửi tặng vàng cưới, trang sức hoặc tiền mừng như lời chúc phúc cho cuộc sống hôn nhân viên mãn. Những món quà phổ biến gồm: vòng vàng, dây chuyền, nhẫn, hoa tai… tùy theo truyền thống từng gia đình.
Dù không bắt buộc, việc chuẩn bị của hồi môn cho cô dâu đã trở thành nét đẹp quen thuộc trong lễ rước dâu, thể hiện sự yêu thương và chu đáo của ba mẹ trước khi tiễn con gái về nhà chồng.
2.6. Mời trầu, rượu họ hàng hai bên
Khi nhắc đến lễ rước dâu gồm những gì, không thể thiếu nghi thức dâng rượu – nét văn hoá đậm chất truyền thống trong đám cưới Việt. Sau lễ gia tiên, cô dâu chú rể sẽ dâng rượu kính mời người chủ hôn, tiếp đến là ông bà, cha mẹ hai bên như lời tri ân sâu sắc tới đấng sinh thành.
Người rót rượu thường là thành viên trong đội bê tráp, hỗ trợ cặp đôi hoàn thiện nghi lễ trang trọng. Bên cạnh đó, cô dâu chú rể còn xé cau, xếp trầu – nghi thức nhỏ nhưng mang ý nghĩa tốt lành, thể hiện sự chỉnh chu trước ngày nên duyên vợ chồng.
2.7. Nhà gái hoàn lễ mâm quả
Sau khi nhà gái nhận sính lễ, nghi thức trả lễ được tiến hành như một phần quen thuộc trong phong tục cưới hỏi truyền thống. Gia đình cô dâu thường giữ lại một nửa mâm quả, phần còn lại gửi trả như lời cảm ơn trang trọng đến nhà trai. Nếu mâm có nắp, cần lật úp lại; nếu chỉ phủ khăn long phụng, chỉ cần vén nhẹ một góc, chỉ một tín hiệu nhỏ nhưng thể hiện sự chỉn chu và tôn trọng nghi lễ.
2.8. Rước dâu về nhà trai
Kết thúc các nghi lễ tại nhà gái và dùng tiệc ngọt nhẹ, đàng trai sẽ trang trọng xin phép gia đình cô dâu để rước nàng về dinh. Đồng hành cùng cô dâu là người thân và đại diện bên nhà gái. Theo phong tục, cặp đôi thường đi chung một xe riêng, còn đội bê tráp và họ hàng nhà gái sẽ di chuyển bằng một xe khác. Các thành viên tham gia đưa dâu thường được sắp xếp thành từng cặp nam – nữ, thể hiện mong ước hôn nhân hài hòa, viên mãn và “có đôi có cặp”.
2.9. Nghi lễ tại nhà trai
Trong nghi thức lễ rước dâu truyền thống, khi cô dâu đã về đến nhà trai, gia đình chú rể sẽ tiếp tục tổ chức nghi lễ quan trọng đó là lễ gia tiên. Sau đó, mẹ chồng sẽ đưa cô dâu vào phòng tân hôn để thay trang phục, chỉnh trang lại diện mạo và nghỉ ngơi trước khi cùng hai họ dùng bữa tiệc thân mật.
Gia đình nhà gái và dàn phù dâu thường sẽ nán lại dự tiệc rồi mới ra về. Từ đây, cô dâu chính thức trở thành dâu con trong gia đình chồng, mở đầu cho chặng đường hôn nhân mới.
3. Danh sách lễ vật rước dâu
Sính lễ rước dâu chính là lời chào trân trọng mà nhà trai gửi tới nhà gái, thể hiện sự chỉn chu trong ngày trọng đại. Tùy phong tục mỗi vùng cũng như điều kiện gia đình mà số lượng tráp sẽ khác nhau:
- 3 tráp: Thường bao gồm mâm trầu cau, mâm chè (hoặc trà), và mâm rượu. Đây là hình thức tối giản, phù hợp các lễ hỏi mang tính ấm cúng, tiết kiệm.
- 5 tráp: Sính lễ sẽ mở rộng thêm mâm hạt sen, mâm bánh cốm bên cạnh các tráp cơ bản như trầu cau, chè, rượu. Cách sắp xếp này khá phổ biến ở các lễ ăn hỏi miền Bắc.
- 7 tráp: Bao gồm đầy đủ mâm trầu cau, chè, hạt sen, rượu, bánh cốm, bánh phu thê và bánh đậu xanh. Đây là kiểu mâm tráp cân đối, được nhiều gia đình ưa chuộng để thể hiện sự chu đáo.
- 9 tráp: Là lựa chọn cầu kỳ hơn với 9 mâm lễ vật, thường có thêm mâm hoa quả kết hình Long – Phụng, mâm heo quay hoặc heo sữa quay, tượng trưng cho sung túc, hạnh phúc viên mãn.
- 11 tráp: Dành cho các đám cưới quy mô lớn, sính lễ ngoài 9 tráp trên còn bổ sung mâm bia rượu, mâm xôi gấc hoặc bánh nướng, bánh dẻo – tăng thêm phần long trọng, bày tỏ sự kính trọng tối đa của nhà trai.
4. Một số điều kiêng kỵ trong lễ đón dâu
4.1. Đón dâu không đúng giờ lành
Theo quan niệm cưới hỏi lâu đời của người Việt, chọn giờ lành để đón dâu là việc vô cùng quan trọng vì tin rằng sẽ giúp đôi trẻ hôn nhân hạnh phúc, đủ đầy. Thông thường, gia đình nhà trai sẽ tính ba mốc giờ đẹp: khi khởi hành, khi đến nhà gái và lúc đưa cô dâu về làm lễ.
Chọn giờ đẹp để đón dâu là một phần trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt. Tuy nhiên, việc này không nên làm gián đoạn quá trình chuẩn bị hay ảnh hưởng đến kế hoạch tổ chức cưới của hai bên gia đình.
Ngoài yếu tố giờ giấc, các cặp đôi cũng cần lưu ý đến địa điểm tổ chức, giao thông, đội xe di chuyển và các quy định tại khu vực tổ chức để lễ rước dâu được diễn ra suôn sẻ, trọn vẹn và chỉn chu.
4.2. Bàn thờ gia tiên thiếu trang nghiêm
Bàn thờ gia tiên chính là nơi để trình báo hỷ sự, bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong ông bà phù hộ cho đôi trẻ. Vì vậy, trước ngày cưới, gia đình nên dọn dẹp sạch sẽ, sắp xếp hoa tươi, trái cây, đèn nến gọn gàng, tinh tươm. Một bàn thờ được chăm chút cẩn thận không chỉ là cách thông báo ngày cưới đến ông bà tổ tiên, mà còn thể hiện lòng hiếu kính, mong được tổ ban phúc lành và giữ gìn may mắn cho hôn nhân viên mãn của đôi trẻ.
Bàn thờ gia tiên nếu không được dọn dẹp tươm tất, sắp xếp gọn gàng và đúng nghi thức có thể khiến lễ cưới thiếu chỉn chu, thậm chí dẫn đến những điều không may. Theo quan niệm dân gian, sự sơ suất trong khâu chuẩn bị dễ ảnh hưởng đến sự hòa hợp, bình an trong cuộc sống hôn nhân sau này.
Để không gặp sai sót, gia đình có thể tự trang hoàng bàn thờ theo phong tục hoặc lựa chọn các dịch vụ trang trí gia tiên chuyên nghiệp.
4.3. Cô dâu ra ngoài trước khi được mẹ dắt tay
Một điều kiêng kỵ khác chính là trong lễ rước dâu, cô dâu không nên tự ý xuất hiện khi chưa có sự cho phép từ gia đình. Theo phong tục cưới hỏi, điều này có thể bị xem là thiếu tôn trọng với nhà trai, nhất là trong mắt mẹ chồng – người luôn chú trọng phép tắc vào ngày trọng đại.
Thời điểm thích hợp để cô dâu bước ra là sau khi nhà trai hoàn tất nghi thức phát biểu xin dâu. Khi đó, mẹ cô dâu sẽ vào phòng, dắt con gái ra chào họ hàng hai bên và cùng chú rể bắt đầu nghi lễ chính thức.
4.4. Cô dâu ngoái nhìn lại trên đường về nhà chồng
Trong phong tục cưới hỏi truyền thống, có một nghi thức ít người để ý nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc: cô dâu không nên ngoái đầu nhìn lại khi rời nhà mẹ đẻ về nhà chồng. Theo quan niệm dân gian, ánh nhìn sau cuối có thể mang theo sự luyến tiếc, khiến cô dâu khó toàn tâm toàn ý vun vén cho tổ ấm mới.
Hành động tưởng chừng nhỏ ấy được xem là điều kiêng kỵ trong lễ rước dâu – với mong muốn người con gái sẽ vững vàng bước vào cuộc sống hôn nhân, giữ trọn đạo làm vợ, làm dâu và gắn bó cùng gia đình chồng từ thời khắc chính thức ấy.
4.5. Không rải kim tiền, muối gạo trên đường rước dâu
Một phong tục đặc biệt nữa thường được thực hiện khi xe rước dâu đi qua ngã ba, ngã tư: mẹ cô dâu sẽ chuẩn bị túi đỏ đựng ít tiền lẻ, kim chỉ, đôi khi kèm ít muối gạo để cô dâu rải dọc đường.
Theo quan niệm dân gian, nghi lễ này giúp xua đi điều xui rủi, mở đường cho may mắn, tài lộc theo chân đôi trẻ về ngôi nhà mới. Vì thế, đừng quên chuẩn bị sẵn “bùa hộ mệnh” nhỏ mà ý nghĩa lớn này để hôn nhân luôn viên mãn.
5. Giải đáp những thắc mắc liên quan
5.1. Sau lễ rước dâu bao lâu thì tổ chức tiệc đãi khách?
Thông thường, tiệc cưới được tổ chức ngay trong ngày sau nghi thức đón dâu để quan khách chia vui cùng gia đình. Tuy nhiên, một số gia đình có thể chọn đãi tiệc vào ngày kế tiếp, đặc biệt khi quãng đường di chuyển xa, để mọi người có thời gian nghỉ ngơi, chuẩn bị chu đáo hơn.
5.2. Lễ rước dâu nên diễn ra trong bao lâu là hợp lý?
Để đảm bảo buổi lễ rước dâu diễn ra trọn vẹn mà vẫn tinh gọn, thời lượng lý tưởng nên dao động trong khoảng 1–2 tiếng. Quá trình này bao gồm các phần chính: phát biểu xin dâu, trao sính lễ, làm lễ gia tiên và tiễn cô dâu về nhà chồng. Một khung thời gian hợp lý không chỉ giúp hai bên gia đình giữ được không khí trang trọng, ấm cúng mà còn tránh việc kéo dài gây mệt mỏi cho cô dâu, chú rể và khách mời.
5.3. Ngày rước dâu gặp mưa có phải là điều xui?
Trái với lo lắng của nhiều người, ông bà xưa cho rằng mưa trong ngày rước dâu lại mang ý nghĩa cát tường – tượng trưng cho sự hòa hợp, suôn sẻ và khởi đầu thuận lợi cho cuộc sống hôn nhân. Tuy nhiên, để buổi lễ vẫn diễn ra chỉn chu trong mọi tình huống, gia đình nên chuẩn bị sẵn ô che, áo mưa và phương án di chuyển hợp lý. Vừa đảm bảo sức khỏe cho cô dâu chú rể, vừa giữ được hình ảnh đẹp và tinh thần ấm áp cho ngày trọng đại.
Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc hơn về lễ rước dâu và những nghi thức cưới hỏi đậm đà bản sắc truyền thống Việt. Nếu bạn đang trong quá trình chuẩn bị cho ngày vui của riêng mình và mong muốn mọi thứ được tổ chức thật chỉn chu, tinh tế – từ không gian đãi tiệc sang trọng, ẩm thực đặc sắc với hơn 200 món Á- Âu đến đội ngũ chuyên nghiệp đồng hành từng bước. Trung tâm Hội nghị Asiana Plaza luôn sẵn sàng cùng bạn kiến tạo một hôn lễ trọn vẹn, xứng đáng với khoảnh khắc đời người.
Liên hệ ngay với Asiana Plaza để được tư vấn miễn phí và lên kế hoạch cho ngày cưới trong mơ của bạn, theo cách thật riêng và ý nghĩa
